Αφυπηρέτησε στα 63 του χρόνια ο γηραιότερος ναυαγοσώστης της Κύπρου, έχοντας στην πλάτη εκατοντάδες διασώσεις. Ο κ. Χριστάκης υπήρξε φύλακας άγγελος στις θάλασσες της ελεύθερης Επαρχίας Αμμοχώστου.
Ο Χριστάκης Σπύρου μίλησε στο SigmaLive για τη σαραντάχρονη πορεία του ως ναυαγοσώστης, θυμήθηκε δύσκολα περιστατικά που αντιμετώπισε, αλλά και για τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ένας ναυαγοσώστης.
Ξεκίνησε να εργάζεται ως ναυαγοσώστης από το 1980, φέροντας τον τίτλο του πρώτου ναυαγοσώστη της Κύπρου. Πρόλαβε να εργαστεί για έναν χρόνο στη Συνεργατική, ενώ όπως μας εξήγησε η δουλειά του γραφείου δεν ήταν για αυτόν.
Διαβάστε ακόμη: Αφυπηρετεί ο ναυαγοσώστης του Δήμου Αγ. Νάπας, Χριστάκης Σπύρου
Έχοντας τελειώσει το σχολείο των ΟΥΚ (Ομάδα Υποβρύχιων Καταστροφών), τον δέχθηκαν χωρίς να έχει κάποιο δίπλωμα ναυαγοσώστη. Φυσικά στη συνέχεια έπρεπε να πάρει τα αγγλικά διπλώματα ναυαγοσωστικής, αλλά και τα διπλώματα που ενέταξε η Κυπριακή ομοσπονδία μετά την ίδρυση της.
Θυμάστε πόσες διασώσεις κάνατε;
Στην αρχή τις μετρούσαμε αλλά με τα χρόνια χάσαμε τον αριθμό. Χωρίς υπερβολή είναι πάνω από 300. Μόνο το 2018-2019 κάναμε 139 διασώσεις στη παραλία του Nissi Beach, καθώς είχε υποχωρήσει η άμμος και άνοιξε τρύπα μέσα στη θάλασσα. Το βάθος έφτασε τα 2.15 μέτρα και όσοι δεν ήξεραν κολύμπι είχαν πρόβλημα. Ήταν μια παγίδα θανάτου και χωρίς ναυαγοσώστες θα υπήρχαν 100 με 150 πνιγμένοι στο Nissi Beach.
Υπήρχε περιστατικό που τελικά ο λουόμενος κατέληξε;
Είχα περίπου 6-8 πνιγμούς στη καριέρα μου. Υπήρχαν χρονιές που έβγαλα την παραλία του Nissi Beach μόνος μου. Μέχρι να πάω στην άλλη πλευρά τους έβρισκα πνιγμένους. Είχα περιστατικό που 27χρονος λουόμενος πήδηξε από το Nissi με αποτέλεσμα να ανοίξει το κρανίο του. Τον έβγαλα ζωντανό, μας έγνεψε ότι είναι καλά και τελικά κατέληξε στο Νοσοκομείο. Στο Nissi είχαμε πνιγμούς, τραυματισμούς, ενώ ένα άτομο έχασε την όραση του.
Τι σας έκανε να παραμείνετε στο ίδιο επάγγελμα για 41 χρόνια;
Με τον καιρό συνηθίζεις ειδικά αν προλάβεις να κάνεις και μερικές διασώσεις. Αν είναι δυνατός και αντέχεις τον ήλιο παραμένεις στο επάγγελμα. Εγώ γυμναζόμουν αρκετά, έκανα και το κολύμπι μου και ήμουν δυνατός μέσα στο νερό. Ακόμη κάνω κατάδυση 25 μέτρων και οφείλεται στην εκπαίδευση των ΟΥΚ.
*Οι ναυαγοσώστες τα πρώτα χρόνια φορούσαν την ενδυμασία με χρώματα άσπρο και κόκκινο. Στη συνέχεια καθιερώθηκε το κίτρινο μαζί με το κόκκινο ως ο καταλληλότερος συνδυασμός για να γίνονται αντιληπτοί οι ναυαγοσώστες.
Τον έδιωξαν στα 48 του χρόνια λόγω ηλικίας
Όταν έκλεισα 48 ετών με απομάκρυναν από τα καθήκοντα του ναυαγοσώστη επειδή έκριναν ότι λόγω ηλικίας δεν μπορώ να βοηθήσω άλλο. Εγώ τους έλεγα να μου φέρουν όποιον θεωρούν καλύτερο από μένα και να τον διαγωνιστώ σε εκπαιδευτικές διασώσεις και αν χάσω να με διώξουν. Τελικά με πήραν για τρεις μήνες κηπουρό στον Δήμο αλλά εγώ δεν άντεχα μακριά από τη θάλασσα. Ζήτησα συνάντηση με τον μακαρίτη τέως Δήμαρχο κύριο Τσόκκο, του έδειξα τα διπλώματα μου και αμέσως με έστειλε πίσω στη ναυαγοσωστική. Τότε στην Ευρώπη οι ναυαγοσώστες σταματούσαν στα 58 τους χρόνια, αλλά στην Κύπρο δεν είχαμε τέτοια πρόνοια και από τη στιγμή που ήμουν ικανός, ανανέωνα τα διπλώματα μου, δεν μπορούσαν να με διώξουν.
Κατά διαστήματα βγαίνουν στη δημοσιότητα διάφορα προβλήματα που έχουν οι ναυαγοσώστες. Εσείς πιο θεωρείται ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει ο κλάδος;
Το μεγαλύτερο ζήτημα είναι ότι η ναυαγοσωστική δεν έχει κατοχυρωθεί ακόμη ως επάγγελμα. Έχουμε ναυαγοσώστες, έχουμε τουρισμό αλλά δεν έχουμε επάγγελμα. Τώρα προσπαθεί να εφαρμοστεί το Σχέδιο «Σαλαμίς» για να έχουν κάποιες πρόνοιες και οι ναυαγοσώστες. Μέχρι τώρα ήμασταν πεταμένοι.
Ζήτημα είναι και το ωράριο του ναυαγοσώστη. Κάθε καλοκαίρι δουλεύουμε με υπερωρίες για να βγει η σεζόν. Μου έτυχε περιστατικό η ώρα οκτώ το πρωί να πνίγεται ζευγάρι από την Αυστρία. Η σύζυγος πιάστηκε στην μπάλα και έτσι θεώρησα ότι έπρεπε να βγάλω τον άντρα που ήταν πιο βαθιά. Μέχρι να τον φέρω στην ακτή, η γυναίκα έπαθε ανακοπή και πνίγηκε. Είναι αποφάσεις που πρέπει να τις πάρεις σε δευτερόλεπτα. Στην κατάθεση του ο Αυστριακός δήλωσε ότι τον έσωσε περαστικός, καθώς η διάσωση έγινε πριν ανοίξει ο πύργος των ναυαγοσωστών.
Πως μπορεί ένας ναυαγοσώστης να αντιληφθεί ότι κάποιος πνίγεται;
Μαθαίνεις με τον καιρό και ξέρεις τη θάλασσα. Ξέρεις που είναι βαθιά, τα σημεία που μπορεί να πνιγεί κάποιος. Βλέπεις το πρόσωπο, αν είναι σκυθρωπός ή το χρώμα του δεν είναι καλό τότε ξεκινάς να πας κοντά του. Κάποιοι μας γνέφουν, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που νομίζουν ότι θα τα καταφέρουν μέχρι που βυθίζονται και δεν μπορούν να φωνάξουν.
Υπήρξε υπόθεση για την οποία να δεχθήκατε δικαστική αγωγή;
Υπήρξε μια υπόθεση με έναν Αυστριακό που πνίγηκε και μας κίνησαν αγωγή. Το συμβάν έγινε το 1988 στις 8:40 το πρωί και εμείς τότε πηγαίναμε δουλειά στις 10:00. Είχε ισχυρό ρεύμα και τον πήρε μέσα η θάλασσα. Μας φώναξε ένας Εγγλέζος και τρέξαμε με τον τροχό να τον βγάλουμε έξω. Στο μεταξύ έτρεξε και ένας πυροσβέστης που βρισκόταν στην παραλία. Τελικά, πάνω στον τροχό κουβάλησα τον νεκρό, τον συνάδελφο ναυαγοσώστη, και τον Εγγλέζο τουρίστα. Ο ένας πέθανε, ο άλλος μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο και ο ναυαγοσώστης λιποθύμησε. Η γυναίκα του νεκρού έκανε μήνυση ότι δεν βρισκόμασταν στις θέσεις μας, αλλά τότε πηγαίναμε δουλεία στις 10:00.
Τι λένε οι επί χρόνια συνεργάτες του
Το SigmaLive επικοινώνησε με τον επί χρόνια συνεργάτη του κ. Χριστάκη, Γιώργο Σιαπαθά ο οποίος κλήθηκε να θυμηθεί διασώσεις που έκαναν μαζί και που του έμειναν χαραγμένες στο μυαλό. «Θυμάμαι έντονα στο Nissi όταν κάποιος φώναξε βοήθεια και σε χρόνο ρεκόρ βρεθήκαμε στο νερό και βγάλαμε έξω ένα ζευγάρι. Όλη η παραλία μας έβλεπε και μας χειροκροτούσε όλος ο κόσμος». Συνεχίζοντας ανέφερε ότι σε μια άλλη περίπτωση έβγαλαν από την ίδια παραλία 4-5 άτομα ταυτόχρονα.
*Ο Χριστάκης Σπύρου μαζί με τον Γιώργο Σιαπαθά
Συγκλονιστική είναι και η διάσωση που έκαναν το 1997-1998 όταν έβγαλαν από τη παραλία νεκρή μια 25χρονη Ρωσίδα και με τεχνική αναπνοή την επανάφεραν. «Ο Χριστάκης της έκανε την τεχνική μέχρι που ξαναζωντάνεψε».
Ο κ. Σιαπαθάς τόνισε ότι τον κ. Χριστάκη τον χαρακτηρίζει η ανθρωπιά, η ευσυνειδησία και υπευθυνότητα. «Σε εμάς τους πιο μικρούς μετέδιδε όσα ήξερε και μας βοήθησε να γίνουμε καλύτεροι».
Δηλώσεις στο SigmaLive έκανε και ο κύριος Δημήτρης Πατέρας, ο οποίος είναι ο υπεύθυνος των ναυαγοσωστών. «Ο Χριστάκης είναι ένας άνθρωπος με ακέραιο χαρακτήρα, τυπικότατος, υπεύθυνος με όλα». Πρόσθεσε ότι αγαπούσε πάρα πολύ τη δουλεία του και ήταν πρότυπο και εμπνευστής για τους νέους ναυαγοσώστες.
Συμπλήρωσε ότι όλοι ήθελαν να δουλέψουν μαζί του γιατί ήξεραν ότι σε δύσκολα περιστατικά μπορούσε να ανταπεξέλθει. «Έκανε τόσες διασώσεις και το έβλεπε σαν μια συνηθισμένη δουλεία, ενώ στα λίγα ατυχεί περιστατικά που είχε καθόταν σε μια γωνιά και έκλεγε γιατί δεν πρόλαβε να βοηθήσει».
Ο κ. Πατέρας επεσήμανε ότι με την αφυπηρέτηση του η ναυαγοσωστική μονάδα του Δήμου Αγίας Νάπας χάνει κατά πολύ από τη δυναμικότητα της. «Με την εμπειρία του και με τον τρόπο που δούλευε κατατάχθηκε ανάμεσα στους τρεις καλύτερους της Κύπρου».
Επιπλέον ο κ. Πατέρας διευκρίνισε ότι θα λείψει 100% από τη μονάδα. «Συνεργαστήκαμε για 31 χρόνια χωρίς να δημιουργήσει κανένα πρόβλημα, ενώ ήταν πάντα συμβιβάσιμος».
Παράλληλα χρονολογείται από τον Δήμο Αγίας Νάπας τιμητική βράβευση προς τιμήν του κ. Χριστάκη.
Πλέον ο κ. Χριστάκης με την αφυπηρέτηση του επικεντρώνεται στα εγγόνια του, ενώ απολαμβάνει την αγαπημένη του θάλασσα υπό την ιδιότητα του ψαρά. Φυσικά την παραλία του Nissi Beach την επισκέπτεται ως τουρίστας και αν τύχει κάποιο περιστατικό, είναι έτοιμος να συνδράμει. SIGMALIVE
