Ο εθνικός μας σεξολόγος τα... κόβει όλα στον Δημήτρη Δανίκα
- Σε ποιες στάσεις λέει κάθετα «όχι» - Είναι λύση η αυτοϊκανοποίηση; - Τα συν και τα πλην της «τηλεργασίας» στο σεξ.
Ο δάσκαλος. Ο μέντορας. Ο γκουρού. Η φωνή. Ο καθηγητής Σεξολογίας, Συμπεριφοράς, Διαχείρισης Σχέσεων. Το πρώτο όνομα που έρχεται στον νου όταν η ανάγκη το επιτάσσει. Η ανάγκη που προκύπτει με τον εγκλεισμό. Τις αποστάσεις. Την απομάκρυνση και την αποχή. Η ανάγκη που αυτή την κρίσιμη εποχή πορεύεται μαζί με φόβο, αγωνία, τρόμο. Με το άγνωστο. Αραγε επιτρέπεται; Και με ποιον; Αραγε πόσο θα αντέξω; Αραγε επιβάλλεται να επιστρέψω στην αυτοϊκανοποίηση; Οπως ο Γούντι Αλεν στην ερώτηση «ποια η καλύτερή σου σχέση» απαντούσε «η πιο σταθερή, πιστή και μόνιμη σχέση είναι με την παλάμη μου».
Επομένως μια και δυο, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δαχτυλάκι μας, βρέθηκα τηλεφωνικώς με τον Θάνο Ασκητή. Τον εθνικό μας σεξολόγο. Τον εθνικό μας σεξ-καθοδηγητή. Το όνομα που ταυτίζεται με όλα αυτά που θέλουμε, που για κάποιους λόγους δεν τα αποδεχόμαστε, που κρυφίως τα υιοθετούμε και που όταν από μια σχέση απομακρυνόμαστε πάντα την «ασυμφωνία χαρακτήρων» επικαλούμαστε. Βολικό, πλην όμως πόσο ακριβές και πόσο σωστό;
Βροχή ερωτήσεων. Μπορώ να κάνω σεξ; Μπορώ στοματικό, πρωκτικό; Από τι ακριβώς κινδυνεύω; Πόσο θα αντέξω; Και αν είμαι ελεύθερος σκοπευτής, τι κάνω; Μόνο πορνογραφία θα βλέπω; Και άλλα τέτοια. Οι απαντήσεις τόσο επιστημονικές όσο και κρυστάλλινες και κατανοητές:
Η απαγόρευση κυρίως για τους ελεύθερους σκοπευτές
- Η πιο θαυματουργή λειτουργία και ανάγκη του ανθρώπου, το σεξ, απαγορευμένη εντελώς;
«Στην περίοδο που ζούμε η απαγόρευση επιβάλλεται σε όσους δεν είναι μονογαμικοί, δηλαδή η σεξουαλική τους ζωή εκφράζεται και μέσα από άλλους ανθρώπους. Το σεξ δεν απαγορεύεται γιατί το επιβάλλει η ηθική, αλλά το απαιτεί η υγεία στους ελεύθερους σκοπευτές και στους ευκαιριακούς εραστές. Στο μόνιμο ζευγάρι όμως που συμβιώνει σταθερά και οι δύο σύντροφοι είναι υγιείς, η σεξουαλική ζωή είναι ελεύθερη, χωρίς όρια και περιορισμούς - εφόσον είναι αποδεκτή και από τους δύο».
- Δηλαδή ο μεγάλος, κρυφός, ακατανίκητος κίνδυνος προέρχεται από τη στοιχειώδη αναπαραγωγική διαδικασία;
«Η υγεία είναι το μεγαλύτερο αγαθό της ανθρώπινης ζωής. Και η αναπαραγωγική διαδικασία, δηλαδή το να κάνω ένα παιδί, προϋποθέτει την καλή ζωή των γεννητόρων του. Το ένα συσχετίζεται απόλυτα με το άλλο, διότι η σεξουαλική επαφή δεν μολύνει ως πράξη αλλά ως σωματική και κυρίως στοματική επαφή των συντρόφων. Αρα η αναπαραγωγική διαδικασία δεν απειλείται από δύο συντρόφους που ενώνονται ερωτικά και θέλουν και πρέπει να είναι υγιείς».
- Χειρότερα και από την επιδημία του AIDS;
«Δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Το μεν AIDS χρεώθηκε στη σεξουαλική επαφή και ερμηνεύτηκε από τους δήθεν ηθικολόγους ως κατάρα της σαρκικής αδυναμίας επιβάλλοντας την εγκράτεια και την προφύλαξη διά της αποφυγής της σεξουαλικής επαφής. Στην αρχή βέβαια προκάλεσε τρόμο και πανικό, αλλά η Ιατρική απάντησε γρήγορα ότι η προφύλαξη σώζει. Παρ’ όλους τους μύθους για τη δήθεν εύκολη μετάδοσή του τον πρώτο καιρό. Τώρα μιλάμε για μια πανδημία, για τον αγώνα ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό που δεν ξέρουμε πώς συμπεριφέρεται και, το κυριότερο, δεν ξέρουμε από πού θα μας έρθει η μόλυνση, ενώ για το AIDS ξέραμε. Εδώ ψαχνόμαστε, φοβόμαστε και φτάνουμε στα όρια μιας αντικοινωνικότητας ώστε να βλέπουμε αυτόν που μας πλησιάζει ως τον επικείμενο εχθρό που θα μας μολύνει. Και τα δύο προκάλεσαν μια έντονη κοινωνική φοβία, αλλά πιστεύω ότι στην παρούσα φάση ζούμε πιο πολύ την αγωνία και την ανασφάλεια της μόλυνσης, γιατί ενώ στο AIDS λέγαμε στη χειρότερη περίπτωση το κόβουμε, εδώ δεν ξέρουμε καλά-καλά πώς να προφυλαχθούμε πέραν του ότι πρέπει να κρυφτούμε. Πιστεύω όμως ότι σιγά-σιγά αποκωδικοποιούμε τον τρομερό ιό και θα έχουμε αίσιο τέλος. Σίγουρα όμως η ζωή μας έχει αλλάξει και για μεγάλο διάστημα θα είμαστε καχύποπτοι και φοβικοί στις κοινωνικές μας συναναστροφές».
Το πρωκτικό σεξ πηγή μόλυνσης;
- Ούτε πρωκτικό;
«Η σεξουαλική επαφή των δύο συντρόφων δεν έχει όρια εφόσον δεν επιβάλλεται στον άλλον, δεν του μειώνει την προσωπικότητα και την αυτοβούληση και δεν απειλεί την υγεία και τη ζωή του. Στην περίπτωση της πανδημίας του COVID-19 πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας ότι μεγάλο ειδικό φορτίο του ιού βρέθηκε στα κόπρανα, άρα γίνεται κατανοητό ότι η πρωκτική επαφή μπορεί να είναι αιτία μόλυνσης χωρίς τη χρήση προφυλακτικού. Και κατά τη γνώμη μου, καλό είναι να το αποφύγουμε κυρίως σε μη σταθερές και μόνιμες σχέσεις».
- Ούτε πεολειξία, αιδοιολειξία, ούτε «69»;
«Και εδώ περίπου ισχύουν τα ίδια δεδομένα προφύλαξης, παρόλο που ούτε τα κολπικά υγρά, ούτε το σπέρμα, από τις μελέτες που έχουν γίνει, δείχνουν να έχουν στελέχη του ιού. Ο κίνδυνος όμως έρχεται από τη στοματική κοιλότητα, διότι το σάλιο και τα σταγονίδια που εκπέμπουμε με την ανάσα μας διεισδύουν στον βλενογόνο, π.χ. της πεϊκής ουρήθρας, και έτσι η μόλυνση είναι πιθανή σε αυτές τις περιπτώσεις. Αυτό ισχύει και για το περίφημο “69” - γενικά πιστεύω ότι για μια περίοδο, μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα, αν αποφύγουμε όλα αυτά στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, δεν θα χάσουμε το σεξουαλικό ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλον. Φυσικά επαναλαμβάνω ότι για τους μόνιμους και υγιείς συντρόφους τέτοιο θέμα δεν υφίσταται».
- Και αν βάλω προφυλακτικό;
«Πρέπει να σας πω ότι ο COVID-19 δεν είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Το προφυλακτικό επιβάλλεται στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα όπου αποτρέπεται η μόλυνση μέσω της σεξουαλικής διείσδυσης. Εδώ ο μεγάλος κίνδυνος είναι η σωματική επαφή και κυρίως η στοματική επαφή, όπου οι εκκρίσεις από το στόμα μας θα μεταφερθούν και θα εισβάλλουν στο στόμα, στη μύτη, στα μάτια και τους βλενογόνους του ερωτικού συντρόφου, άρα η μετάδοση εδώ δεν είναι θέμα προφυλακτικού, είναι θέμα σωματικής επαφής και εκπομπής σταγονιδίων που περιέχουν το υψηλό φορτίο του ιού».
Ο θρίαμβος τηλεφωνικού σεξ, πορνό, αυνανισμού
- Μοναδική λύση το τηλεφωνικό; Το εξ αποστάσεως;
«Ναι, σ' αυτό είμαι ξεκάθαρος. Για όσους δεν ζουν μαζί και το τηλέφωνο και το Διαδίκτυο μπορούν να δώσουν στιγμές σεξουαλικής απόλαυσης, αλλά και τη συναισθηματική επαφή ότι “τα έχουμε”. Εξάλλου είναι γνωστό ότι Διαδίκτυο και σεξ τα τελευταία χρόνια έχουν πάρει φωτιά. Βέβαια με τη μορφή του αυνανισμού και του πορνό. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, είναι μια λύση για το ζευγάρι που δεν συναντιέται και μπορεί να παίξει ερωτικά».
- Επομένως για τους ελεύθερους σκοπευτές μοναδική λύση ο αυνανισμός.
«Αν δεν υπάρχει σεξουαλική σύντροφος, ναι, αν και δεν είναι η καλύτερη λύση, γιατί ο αυνανισμός στην ενήλικη ζωή δεν συγκρίνεται με τη σεξουαλική επαφή. Αν σκέφτεται όμως κάποιος να επισκεφτεί ένα στούντιο και μια κοινή γυναίκα, τώρα παροδικά ας εκτονωθεί αυνανιστικά».
- Και η πορνογραφία; Οι φαντασιώσεις; Να καταφύγουμε δηλαδή σε περιγραφές και σκηνοθετημένες παραστάσεις;
«Γιατί όχι; Ενα σεξουαλικό ζευγάρι μπορεί να απολαύσει τα πάντα, και την πορνογραφία και τις φαντασιώσεις και σκηνοθετημένους ρόλους που θα τους αυξήσουν τη σεξουαλική διέγερση και το ενδιαφέρον της ερωτικής ζωής τους, αποφεύγοντας τη μονοτονία, την κούραση και τη σταδιακή ερωτική αραίωση ή απομάκρυνση. Το ζευγάρι δυαδικά είναι καλό να πειραματίζεται σε εικόνες και συμπεριφορές που θα του ανεβάσει τη σεξουαλική του όρεξη».
Το ψάχνεις αν το θέλεις!
- Ποιες, κατά τη γνώμη σας, οι ψυχολογικές συνέπειες μιας τέτοιας συστηματικής αποχής;
«Οι ψυχολογικές συνέπειες για μια μικρή περίοδο στέρησης της σεξουαλικής μας ζωής δεν είναι σημαντικές. Εντονο άγχος και δυσφορία θα προκληθούν σε εκείνους που έχουν σεξουαλική εμμονή, είναι εθισμένοι στο σεξ και πιστεύουν ότι η ζωή τους αν δεν έχει έντονη σεξουαλική εμπλοκή και συχνή, θα γεμίσουν με ανασφάλεια, φόβο και αίσθημα στέρησης. Στο σεξ συστηματική αποχή δεν νοείται για κάποιον που θέλει να διεκδικήσει μια γνωριμία, διότι αυτό είναι επιλογή που μπορεί να κρύβει από κάτω μια ψυχολογική διαταραχή, όπως έναν φόβο, μια δειλία, μια αντικοινωνικότητα και μια καταναγκαστική αγωνία του σωστού ή λάθους συντρόφου. Εξάλλου οι ψυχολογικές συνέπειες συσχετίζονται με τις προσδοκίες του καθενός από εμάς. Αρα το σεξ μπαίνοντας στη διαδικασία λειτουργεί θετικά ή αρνητικά αντίστοιχα με αυτό που ψάχνουμε από κάποιον άλλον ή φοβόμαστε ότι θα επιλέξουμε τον λάθος άνθρωπο. Και για την πανδημία έχω να πω ότι μια περίοδος που δεν μας επιτρέπει να έχουμε ανοιχτή σεξουαλική ζωή δεν αποτελεί πρόβλημα».
- Πόσο μπορεί να αντέξει κανείς;
«Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό όριο αντοχής και η ερώτηση θα μπορούσε να είναι “πόσο μπορεί να διεκδικήσει καθένας το σεξ;”. Αρα δεν μετράς τον χρόνο αντοχής που δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα, αλλά το πρόβλημα είναι αν δεν το διεκδικείς εφόσον το θέλεις και αισθάνεσαι ότι το στερείσαι. Γιατί το σεξ δεν επιβάλλεται, ούτε απαιτείται. Απλά το ψάχνεις αν το θέλεις».
- Μοναδικοί κερδισμένοι θα είναι οι κερατωμένοι και χαμένοι οι άπιστοι.
«Νομίζω ότι εδώ δεν μετράει κανείς κερδισμένους και χαμένους. Η προσωπική ζωή του καθενός κρίνεται από τον ίδιο. Αυτοί που θα παίξουν με τη φωτιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να καούν».
- Τι θα συμβουλεύατε εσείς;
«Οπως είπα και πριν, η σεξουαλική ζωή κρίνεται από την ωριμότητα του καθενός και τώρα μπροστά στην πανδημία από τα όρια που η υγεία επιβάλλει. Αρα, ό,τι δεν είναι μόνιμο, σταθερό και υγιές σεξουαλικά δεν ενδείκνυται όσο σημαντικό και ποιοτικό θα μπορούσε να είναι το σεξ στη ζωή των μόνιμων και υγιών συντρόφων».
- Εχετε ακούσει για κρούσματα που προέκυψαν από το σεξ;
«Οχι, δεδομένου ότι όσοι μολύνθηκαν μέσα από ευκαιριακές ή κρυφές σεξουαλικές επαφές δεν θα το εκφράσουν εύκολα και γι' αυτό δεν μπορεί να καταγραφεί στην περίφημη ιχνηλάτηση των επιδημιολόγων».
- Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε ή μάλλον να περιορίσουμε τις συνέπειες από αυτή την αποχή;
«Ξαναλέω ότι μια μικρή περίοδος αποχής από τη σεξουαλική μας ζωή -εφόσον δεν έχουμε σταθερό σύντροφο- δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Οσοι όμως νιώθουν ότι τους λείπει το σεξ ή το σκέφτονται μπορούν να ασχοληθούν με σωματικές δραστηριότητες, να ακούσουν μουσική, που είναι πάρα πολύ καλή ως ψυχοαναληπτική μέθοδος, να αυξήσουν την επικοινωνία τους και γενικά να μην απομονώνονται και να αναζητούν εμμονικά το σεξ, οδηγώντας τον εαυτό τους σε μια καταναγκαστική εμμονική αυτοϊκανοποίηση. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις η αυτοεκτόνωση έχει αγχολυτικές ιδιότητες, όχι όμως να γίνει μια πράξη καταναγκασμού και προϋπόθεση “θεραπείας για να νιώθω καλά, γιατί θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα».
Μάτια που δεν βλέπονται...
- Υπάρχουν περιπτώσεις «ασθενών» που σας παίρνουν τηλέφωνο και σας συμβουλεύονται αυτή την εποχή;
«Ναι, είναι αρκετοί που επικοινωνούν με την τηλεφωνική μας γραμμή -που τη διαθέτουμε καθημερινά συμβουλευτικά- με πολλά ερωτήματα που σχετίζονται από την ίδια τη νόσο του COVID-19 και τον φόβο μόλυνσης μέχρι τη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων, των παιδιών τους, της σεξουαλικής τους ζωής, αλλά και την ανάγκη διατήρησης της αυτοφροντίδας τους και της ψυχικής τους σταθερότητας».
-Μπορείτε να μας περιγράψετε μερικά περιστατικά;
«Εντύπωση μας έκανε το άγχος εκείνων που έχουν μια σχέση, αλλά λόγω του εγκλεισμού στο σπίτι δεν μπορούν να βρεθούν. Η στέρηση της ζωντανής συνάντησης τους γεμίζει με φόβο ότι η σχέση μπορεί να χαθεί και να μη συνεχιστεί μετά το τέλος του εγκλεισμού στο σπίτι. Εδώ ίσως θυμίζει την παροιμία “Μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονούνται”. Κάτι που όμως δεν ισχύει εδώ γιατί τα ψηφιακά μέσα μπορούν να τους φέρουν πολύ κοντά και να νιώθουν ότι είναι μαζί μέχρι να ξαναβρεθούν ζωντανά. Ακόμη, είδαμε το αίσθημα κόπωσης που εκφράζουν κάποιοι από τον εγκλεισμό, τον εκνευρισμό τους και τις συγκρούσεις που προκαλεί ο περιορισμός στο σπίτι μεταξύ των μελών της οικογένειας, ζητώντας από εμάς διαχειριστικές λύσεις».
- Μήπως η αποχή, εκτός από ψυχολογικές συνέπειες, δημιουργεί και οργανικές «ζημιές»;
«Οσον αφορά τη σεξουαλικότητα, η αποχή δεν δημιουργεί οργανικές επιπτώσεις. Τώρα για το ψυχικό κόστος της αποχής μπορεί να αυξήσει το στρες και την ένταση με επιδράσεις σε προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές, όπως είναι η υπέρταση, οι γαστρεντερικές επιπλοκές ή και καρδιολογικές αρρυθμίες. Αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα, το ξαναλέω, του ψυχικού κόστους, που δεν φαίνεται να συσχετίζεται άμεσα με τη σεξουαλική αποχή ως λειτουργία αλλά μόνο ως ψυχική επίπτωση».
65% ο άντρας, 35% σεξ η γυναίκα
- Ποιο από τα δύο φύλα αισθάνεται μεγαλύτερη διάθεση για σεξουαλική δραστηριότητα;
«Αν μιλάμε για τη σεξουαλική διάθεση, οι άντρες ζητάνε περισσότερο το σεξ από ό,τι οι γυναίκες. Αυτό είναι χαρακτηριστικό της σχέσης των δύο φύλων, γιατί ο άνδρας φαίνεται να το ζητάει ως τροφή και να επιβεβαιώνεται ως λειτουργία όπως οι ορμόνες και ο εγκέφαλός του σηματοδοτούν».
- Εκ της πείρας σας, υπάρχει κάποιο σχετικό στατιστικό στοιχείο;
«Ναι, σε πρόσφατο ερωτηματολόγιο που αναρτήσαμε στο site μας, στο “ποιος διεκδικεί περισσότερο το σεξ” οι άνδρες φάνηκε να το ζητούν στο 65% και οι γυναίκες στο 35%. Ουσιαστικά, όμως, το σεξ κάνει καλό και στους δύο συντρόφους, διατηρώντας τη σχέση ζωντανή και ζεστή, γι' αυτό και η σεξουαλική δραστηριότητα θεωρείται η “θερμάστρα” της καλής σχέσης».
- Και ποια η πιο ενεργητική, δραστήρια, ηλικία για σεξουαλική επαφή της γυναίκας και ποια του άνδρα;
«Κατά τις εκτιμήσεις και των κλινικών μας κριτηρίων θεωρούμε ότι για τη γυναίκα η καλύτερη σεξουαλική περίοδος είναι τα 30 έως 40 της χρόνια, δεδομένης και της ανάγκης της για αναπαραγωγή, αλλά και επειδη διανύει την πιο ενεργητική περίοδο της ζωής της κοινωνικά, επαγγελματικά και διαπροσωπικά. Για τον άνδρα υπολογίστε μία δεκαετία μετά, δηλαδή τα 40 με 50 έτη, όπου αισθάνεται να έχει κατακτήσει την κορυφή της πυραμίδας και η σεξουαλική ζωή να σηματοδοτεί την επιτυχία και την αναγνώριση. Βλέπετε, η σεξουαλική μας ζωή είναι μια σημαντική παράμετρος που συσχετίζεται με όλο τον κύκλο της ύπαρξής μας και δεν είναι απλώς μια ενστικτώδης ενόρμηση του ζώου. Γιατί η νόηση, τα συναισθήματα και οι γνωστικές λειτουργίες αποτελούν την κυρίαρχη δομή μας. Η σεξουαλική ζωή όμως ουσιαστικά δεν τελειώνει ποτέ, διατηρείται μέχρι το βαθύ γήρας ως επιθυμία και δραστηριότητα κυρίως για τον άνδρα, εφόσον οι βιολογικοί και ψυχολογικοί παράγοντες παραμένουν σε καλή ποιότητα».
- Είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση δεν αισθάνονται ιδιαίτερη ανάγκη για σεξουαλική επαφή;
«Και ναι και όχι. Το ναι εκφράζει τη γυναίκα που χάνει τις ορμόνες της και την ταραχώδη περίοδο της κλιμακτηρίου μπαίνοντας σε ένα στάδιο ηρεμίας και δίνοντας έμφαση περισσότερο στη συντροφικότητα και τη συναισθηματική ικανοποίηση.
Και όχι, γιατί η γυναίκα αισθανόμενη ότι πια δεν είναι τόσο νέα, ελκυστική και ποθητή ανεβάζει τους σεξουαλικούς ρυθμούς έχοντας την ανάγκη να ικανοποιηθεί και να ικανοποιήσει τον εραστή και σύντροφό της. Εξάλλου η γυναίκα είναι νέα, στην εμμηνόπαυση προσέχει την εικόνα της, είναι πολύ ελκυστική, κυρίως σε νεότερους άνδρες, και ζει επόμενους κύκλους της ζωής της, μετά από ένα διαζύγιο ή ζώντας σε μια νεκρή σχέση, με το σεξ να ταξιδεύει στο έντονο πάθος και την ηδονή. Γι' αυτό και η ζωή είναι πάντα απρόβλεπτη, γιατί έχει τη δύναμη και τη γοητεία των κύκλων που κινείται μέσα σε αυτούς, αρκεί να μην παραιτείται και να μη βουλιάζει κανένας στη ματαιοδοξία, στην αυτοαπόρριψη και την εγκατάλειψη. Και αυτό το λέω επ' ευκαιρία της ερώτησής σας και για τα δύο φύλα».
Μαγκιά να κρατάς τον σύντροφό σου σεξουαλικά
- Μήπως μετά από κάποια χρόνια κοινής συμβίωσης οι δύο σύντροφοι δεν αισθάνονται ανάγκη για σεξουαλική επαφή;
«Ναι, η καταγραφή των δεδομένων μας αυτό λέει. Μάλιστα πολλοί θα θεωρήσουν ότι είναι φυσικό και επόμενο μια μακροχρόνια σχέση να χάνει το σεξουαλικό της ενδιαφέρον. Γι' αυτό εξάλλου βλέπουμε μεγάλο ποσοστό εξωσυζυγικών σχέσεων, με κυρίαρχο στοιχείο τη σεξουαλική επαφή ως στοιχείο επιβεβαίωσης, να φέρνει ως αποτέλεσμα την αδελφοποίηση των ζευγαριών. Αυτό όμως θα ήταν μια απάντηση που θα δικαίωνε καθέναν από εμάς ότι η ζωή του πάει στη σύνταξη καταγράφοντας με τον σύντροφό του τα ένσημα του γάμου του! Κι όμως, θέλω να σας πω ότι το ζευγάρι μπορεί να διατηρήσει μια καλή σεξουαλική ζωή εάν δεν αφήσει τον μαρασμό και την κακή επικοινωνία να βουλιάξει το σεξ τους. Γιατί, όπως είπαμε, οι άνθρωποι δεν γερνούν, έλκονται εύκολα από άλλους ανθρώπους και χάνονται μεταξύ τους, αλλά δεν είναι λίγοι και εκείνοι που διατηρούν το ενδιαφέρον ζωντανό με πολλές ανανεωτικές φάσεις και παιχνίδια που τους εξάπτουν τη φαντασίωση και τη σεξουαλική επαφή. Θα μου επιτρέψετε δε αυτό να το χαρακτηρίσω “μαγκιά”, το να μπορείς να κρατάς τον σύντροφό σου σεξουαλικά κοντά σου, προκαλώντας του το ενδιαφέρον με την εικόνα σου, το μυαλό σου και τη στάση σου. Θα μου πείτε είναι εύκολο αυτό; Οχι. Εάν όμως το κάνουμε, είναι πολύ πιο ωραίο από μια ευκαιριακή συνάντηση με το κρεβάτι μετά... άδειο».
- Μήπως ο κορωνοϊός με τον αναγκαστικό εγκλεισμό έφερε στην επιφάνεια μεγάλες ασυμφιλίωτες διαφορές ανάμεσα στους δύο συντρόφους;
«Μα φυσικά! Δεν ήταν βέβαια ο κορωνοϊός αυτός που χάλασε τις ανθρώπινες σχέσεις, απλά ο εγκλεισμός έδειξε την ασχήμια μας, τη διαφορά μας και την υποκρισία που διατηρούσαμε στις προσωπικές φυγές μας».
- Γνωρίζετε συγκεκριμένα περιστατικά και ποια είναι αυτά;
«Ξέρετε πολύ καλά ότι το ιατρικό απόρρητο επιβάλλει την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Θα ήθελα όμως να σας εκφράσω τη θετική στάση για εκείνους που έρχονται και ζητούν βοήθεια για την κακή τους σχέση που επιδεινώθηκε πολύ με τον αναγκαστικό εγκλεισμό, δείχνοντας αυτογνωσία και γενναιότητα στο να ρίξουν τις μάσκες που φορούσαν και να δουν κατάματα ο ένας τον άλλον σε μια ανάγκη προσπάθειας να κρατηθούν ζωντανοί μεταξύ τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι έρχονται επειδή πρέπει να είναι μαζί, αλλά γιατί θέλουν να το δοκιμάσουν, να το προσπαθήσουν και να δουν αν μπορούν. Αλήθεια, αυτό δεν είναι το πιο σημαντικό από όλα; Γιατί όταν βλέπεις την ασχήμια σου, τότε αντιλαμβάνεσαι και την αλήθεια σου και αν το προσπαθήσεις, σίγουρα έχεις μόνο να κερδίσεις. Και σε τελική ανάλυση, να καταλάβεις την επόμενη μέρα με ή χωρίς το άνθρωπο που θεωρούσες ως τώρα σύντροφό σου».
Η έλλειψη του σεξ κανένα δεν χωρίζει
- Μήπως μετά την έξοδο προς μια κάποια κανονικότητα οι αιτήσεις διαζυγίων θα πέσουν βροχή;
«Δεν ξέρω ειλικρινά να σας απαντήσω γιατί είναι ακόμη νωρίς να εκτιμήσουμε το “μετά τον εγκλεισμό”. Οι εκτιμήσεις μου είναι ότι διαζύγια θα πέσουν, αλλά όχι βροχή. Ξέρετε ότι το θέαμα της ρωμαϊκής αρένας αρέσει σε πολλούς όταν είναι θεατές της. Οταν μπουν οι ίδιοι μέσα στον χώρο της, σίγουρα δεν θα τους αρέσει καθόλου. Θέλω να πω πιο απλά, ότι οι άνθρωποι αρέσκονται στην υπερβολή και στην ένταση ενός φαινομένου που οι ίδιοι μπορούν να το απολαμβάνουν γιατί eίναι έξω από αυτό. Δηλαδή με ευκολία θα λέγαμε “τώρα θα χωρίσουν πάρα πολλοί”. Η πραγματικότητα είναι ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις, αλλά σε ποιο βαθμό και ένταση δεν μπορεί να εκτιμηθεί αυτή τη στιγμή. Λογικά, πάντως, οι χωρισμοί δεν θα αυξηθούν περισσότερο λόγω του εγκλεισμού. Θα πονέσουμε και θα προβληματιστούμε περισσότερο, αλλά το να χωρίσουμε έχει μια άλλη απόσταση και διάσταση».
- Ποια είναι η βασική αιτία διαζυγίων; Μήπως είναι η χρόνια αποχή από το σεξ;
«Η έλλειψη του σεξ δεν χωρίζει κανέναν. Αυτό έρχεται λόγω του ότι το ζευγάρι είναι ήδη χωρισμένο. Το διαζύγιο είναι μια απόφαση πολλών πραγμάτων. Το σεξ μπορεί να δείχνει την κορυφή του παγόβουνου, αλλά το βάθος του είναι πολύ μεγαλύτερο και πιο ουσιαστικό. Η επικοινωνία, το συναισθηματικό ενδιαφέρον, η συντροφικότητα, ο σεβασμός, η κατανόηση και η ενσυναίσθηση είναι πλευρές που γκρεμίζονται μέσα σε μια σχέση και το σεξ είναι μάλλον η στέγη, που και εκείνη καταρρέει παρασύροντας όλο το οικοδόμημα που χάλασε. Διότι ένα ζευγάρι που έχει σχέση αλλά δεν έχει καλή σεξουαλική ζωή πηγαίνει στον ειδικό και λύνει το πρόβλημα. Μια χαλασμένη σχέση δεν θα θεωρήσει ότι το σεξ την έκοψε στα δύο, γι' αυτό και δεν πρέπει να βλέπουμε το σεξ μόνο επιφανειακά. Αν και πολλές φορές ο παφλασμός της επιφάνειας δείχνει το από κάτω που βράζει».
- Και τι θα συμβουλεύατε ένα ζευγάρι που μετά από πολλά χρόνια συμβίωσης δεν αισθάνεται καμία ανάγκη σεξουαλικής επαφής;
«Καταρχάς αν δεν τους απασχολεί και δεν το θέλουν, δεν θα τους έλεγα τίποτα. Ούτε εξάλλου οι ίδιοι θα αναζητούσαν βοήθεια. Υπάρχουν ζευγάρια που έχουν καλή συντροφική ζωή και δεν έχουν καμία ανάγκη σεξουαλικής επαφής. Σε αυτό δεν μπορούμε να πούμε κάτι περισσότερο. Αν όμως κάποιος εκ των δύο ή και οι δύο το σκέφτονται και δεν το αποτολμούν ή το κουβεντιάζουν και μπερδεύονται ακόμη πιο πολύ, με αποτέλεσμα η αμηχανία, ο φόβος, η ντροπή και το αίσθημα της σεξουαλικής δυσλειτουργίας να κυριαρχούν στη ζωή τους, τότε θα τους έλεγα ότι αξίζει να το ψάξουν, να το κουβεντιάσουν με θετική στάση, χωρίς χρεώσεις και ενοχές, και να δουν φυσικά έναν ειδικό που θα τους οδηγήσει στη γέφυρα της σεξουαλικής τους συνάντησης. Και πιστέψτε με, ότι αυτό γίνεται και είναι εφικτό εφόσον το ζευγάρι το επιθυμεί και το θέλει».
- Με το Βιάγκρα; Με την παρουσία ενός τρίτου προσώπου;
«Εγώ δεν δίνω οδηγίες επιλογών στο ζευγάρι, εκείνο μπορεί να επιλέξει με δική του απόφαση. Για το μεν φάρμακο, ναι, είναι μια θεραπευτική απάντηση εκεί όπου υπάρχουν συγκεκριμένες βιολογικές ενδείξεις χορήγησής του - και πρέπει να δίνεται. Για την ύπαρξη του τρίτου προσώπου, φανερού ή κρυφού, δεν μπορώ να έχω επιστημονική άποψη γιατί, όπως ανέφερα ήδη, το πώς ένα ζευγάρι επιθυμεί να διαχειριστεί τη σεξουαλικότητά του είναι προσωπική του απόφαση. Εφόσον δεν προσβάλλει την προσωπικότητα, δεν επιβάλλει σεξουαλικές επιλογές στον άλλον και δεν απειλεί την υγεία τόσο τη δική του όσο και του συντρόφου του. Σίγουρα, όμως, θα συμβούλευα είτε το ζευγάρι είτε το άτομο κατ’ ιδίαν που θα ζητούσε τη γνώμη μου για τη συγκεκριμένη περίπτωση να προστατέψει τον σύντροφο και την οικογένεια από οποιαδήποτε κοινωνική έκθεση ή πρόκληση με κόστος τη μείωση της αξιοπρέπειας και της ηθικής του».
Τίποτα δεν θα υπήρχε χωρίς σεξ
- Και τέλος, κατά τη γνώμη σας και την απαράμιλλη εμπειρία σας, το σεξ πόσο ρόλο παίζει στη ζωή μας; Με άριστα στην κλίμακα το δέκα, με ποιον αριθμό θα το βαθμολογούσατε;
«Για να μη θεωρηθώ υπερβολικός επειδή ασχολούμαι ως θεραπευτής και κλινικός ψυχίατρος 35 χρόνια με την ανθρώπινη συμπεριφορά και τη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων, θα σας ρωτήσω εγώ με την σειρά μου πώς θα ήταν η ανθρώπινη ζωή χωρίς το σεξ; Θα υπήρχε; Δεν νομίζω. Αρα είναι μια αναγκαία λειτουργία της βιολογικής μας υπόστασης που μας αναπαραγάγει και μας επιτρέπει βιολογικά να ζούμε καλύτερα. Οσο για το ψυχικό κομμάτι της ζωής μας, η σεξουαλικότητα είναι μια συνεχής διαδρομή που συνδέει την αυτοεκτίμηση, τη συναισθηματική διασύνδεση και την ολοκλήρωση της ωριμότητάς μας. Αρα στην κλίμακα από το 1 έως το 10 θα μπορούσε υποθετικά να είχε και το 11. Και νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουμε σε αυτό που λέω όλα αυτά τα χρόνια της ιατρικής πορείας μου: «Το σεξ είναι ζωή και ο έρωτας δικαίωμα». protothema.gr
ΠΑΜΕ ΣΤΑ ΠΑΓΩΤΑ ΗΡΑΚΛΗΣ - HERACLIS ΣΤΟ ΠΛΑΤΥ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ 66
(ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΣ)
- Σε ποιες στάσεις λέει κάθετα «όχι» - Είναι λύση η αυτοϊκανοποίηση; - Τα συν και τα πλην της «τηλεργασίας» στο σεξ.
Ο δάσκαλος. Ο μέντορας. Ο γκουρού. Η φωνή. Ο καθηγητής Σεξολογίας, Συμπεριφοράς, Διαχείρισης Σχέσεων. Το πρώτο όνομα που έρχεται στον νου όταν η ανάγκη το επιτάσσει. Η ανάγκη που προκύπτει με τον εγκλεισμό. Τις αποστάσεις. Την απομάκρυνση και την αποχή. Η ανάγκη που αυτή την κρίσιμη εποχή πορεύεται μαζί με φόβο, αγωνία, τρόμο. Με το άγνωστο. Αραγε επιτρέπεται; Και με ποιον; Αραγε πόσο θα αντέξω; Αραγε επιβάλλεται να επιστρέψω στην αυτοϊκανοποίηση; Οπως ο Γούντι Αλεν στην ερώτηση «ποια η καλύτερή σου σχέση» απαντούσε «η πιο σταθερή, πιστή και μόνιμη σχέση είναι με την παλάμη μου».
Επομένως μια και δυο, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δαχτυλάκι μας, βρέθηκα τηλεφωνικώς με τον Θάνο Ασκητή. Τον εθνικό μας σεξολόγο. Τον εθνικό μας σεξ-καθοδηγητή. Το όνομα που ταυτίζεται με όλα αυτά που θέλουμε, που για κάποιους λόγους δεν τα αποδεχόμαστε, που κρυφίως τα υιοθετούμε και που όταν από μια σχέση απομακρυνόμαστε πάντα την «ασυμφωνία χαρακτήρων» επικαλούμαστε. Βολικό, πλην όμως πόσο ακριβές και πόσο σωστό;
Βροχή ερωτήσεων. Μπορώ να κάνω σεξ; Μπορώ στοματικό, πρωκτικό; Από τι ακριβώς κινδυνεύω; Πόσο θα αντέξω; Και αν είμαι ελεύθερος σκοπευτής, τι κάνω; Μόνο πορνογραφία θα βλέπω; Και άλλα τέτοια. Οι απαντήσεις τόσο επιστημονικές όσο και κρυστάλλινες και κατανοητές:
Η απαγόρευση κυρίως για τους ελεύθερους σκοπευτές
- Η πιο θαυματουργή λειτουργία και ανάγκη του ανθρώπου, το σεξ, απαγορευμένη εντελώς;
«Στην περίοδο που ζούμε η απαγόρευση επιβάλλεται σε όσους δεν είναι μονογαμικοί, δηλαδή η σεξουαλική τους ζωή εκφράζεται και μέσα από άλλους ανθρώπους. Το σεξ δεν απαγορεύεται γιατί το επιβάλλει η ηθική, αλλά το απαιτεί η υγεία στους ελεύθερους σκοπευτές και στους ευκαιριακούς εραστές. Στο μόνιμο ζευγάρι όμως που συμβιώνει σταθερά και οι δύο σύντροφοι είναι υγιείς, η σεξουαλική ζωή είναι ελεύθερη, χωρίς όρια και περιορισμούς - εφόσον είναι αποδεκτή και από τους δύο».
- Δηλαδή ο μεγάλος, κρυφός, ακατανίκητος κίνδυνος προέρχεται από τη στοιχειώδη αναπαραγωγική διαδικασία;
«Η υγεία είναι το μεγαλύτερο αγαθό της ανθρώπινης ζωής. Και η αναπαραγωγική διαδικασία, δηλαδή το να κάνω ένα παιδί, προϋποθέτει την καλή ζωή των γεννητόρων του. Το ένα συσχετίζεται απόλυτα με το άλλο, διότι η σεξουαλική επαφή δεν μολύνει ως πράξη αλλά ως σωματική και κυρίως στοματική επαφή των συντρόφων. Αρα η αναπαραγωγική διαδικασία δεν απειλείται από δύο συντρόφους που ενώνονται ερωτικά και θέλουν και πρέπει να είναι υγιείς».
- Χειρότερα και από την επιδημία του AIDS;
«Δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Το μεν AIDS χρεώθηκε στη σεξουαλική επαφή και ερμηνεύτηκε από τους δήθεν ηθικολόγους ως κατάρα της σαρκικής αδυναμίας επιβάλλοντας την εγκράτεια και την προφύλαξη διά της αποφυγής της σεξουαλικής επαφής. Στην αρχή βέβαια προκάλεσε τρόμο και πανικό, αλλά η Ιατρική απάντησε γρήγορα ότι η προφύλαξη σώζει. Παρ’ όλους τους μύθους για τη δήθεν εύκολη μετάδοσή του τον πρώτο καιρό. Τώρα μιλάμε για μια πανδημία, για τον αγώνα ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό που δεν ξέρουμε πώς συμπεριφέρεται και, το κυριότερο, δεν ξέρουμε από πού θα μας έρθει η μόλυνση, ενώ για το AIDS ξέραμε. Εδώ ψαχνόμαστε, φοβόμαστε και φτάνουμε στα όρια μιας αντικοινωνικότητας ώστε να βλέπουμε αυτόν που μας πλησιάζει ως τον επικείμενο εχθρό που θα μας μολύνει. Και τα δύο προκάλεσαν μια έντονη κοινωνική φοβία, αλλά πιστεύω ότι στην παρούσα φάση ζούμε πιο πολύ την αγωνία και την ανασφάλεια της μόλυνσης, γιατί ενώ στο AIDS λέγαμε στη χειρότερη περίπτωση το κόβουμε, εδώ δεν ξέρουμε καλά-καλά πώς να προφυλαχθούμε πέραν του ότι πρέπει να κρυφτούμε. Πιστεύω όμως ότι σιγά-σιγά αποκωδικοποιούμε τον τρομερό ιό και θα έχουμε αίσιο τέλος. Σίγουρα όμως η ζωή μας έχει αλλάξει και για μεγάλο διάστημα θα είμαστε καχύποπτοι και φοβικοί στις κοινωνικές μας συναναστροφές».
Το πρωκτικό σεξ πηγή μόλυνσης;
- Ούτε πρωκτικό;
«Η σεξουαλική επαφή των δύο συντρόφων δεν έχει όρια εφόσον δεν επιβάλλεται στον άλλον, δεν του μειώνει την προσωπικότητα και την αυτοβούληση και δεν απειλεί την υγεία και τη ζωή του. Στην περίπτωση της πανδημίας του COVID-19 πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας ότι μεγάλο ειδικό φορτίο του ιού βρέθηκε στα κόπρανα, άρα γίνεται κατανοητό ότι η πρωκτική επαφή μπορεί να είναι αιτία μόλυνσης χωρίς τη χρήση προφυλακτικού. Και κατά τη γνώμη μου, καλό είναι να το αποφύγουμε κυρίως σε μη σταθερές και μόνιμες σχέσεις».
- Ούτε πεολειξία, αιδοιολειξία, ούτε «69»;
«Και εδώ περίπου ισχύουν τα ίδια δεδομένα προφύλαξης, παρόλο που ούτε τα κολπικά υγρά, ούτε το σπέρμα, από τις μελέτες που έχουν γίνει, δείχνουν να έχουν στελέχη του ιού. Ο κίνδυνος όμως έρχεται από τη στοματική κοιλότητα, διότι το σάλιο και τα σταγονίδια που εκπέμπουμε με την ανάσα μας διεισδύουν στον βλενογόνο, π.χ. της πεϊκής ουρήθρας, και έτσι η μόλυνση είναι πιθανή σε αυτές τις περιπτώσεις. Αυτό ισχύει και για το περίφημο “69” - γενικά πιστεύω ότι για μια περίοδο, μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα, αν αποφύγουμε όλα αυτά στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, δεν θα χάσουμε το σεξουαλικό ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλον. Φυσικά επαναλαμβάνω ότι για τους μόνιμους και υγιείς συντρόφους τέτοιο θέμα δεν υφίσταται».
- Και αν βάλω προφυλακτικό;
«Πρέπει να σας πω ότι ο COVID-19 δεν είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Το προφυλακτικό επιβάλλεται στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα όπου αποτρέπεται η μόλυνση μέσω της σεξουαλικής διείσδυσης. Εδώ ο μεγάλος κίνδυνος είναι η σωματική επαφή και κυρίως η στοματική επαφή, όπου οι εκκρίσεις από το στόμα μας θα μεταφερθούν και θα εισβάλλουν στο στόμα, στη μύτη, στα μάτια και τους βλενογόνους του ερωτικού συντρόφου, άρα η μετάδοση εδώ δεν είναι θέμα προφυλακτικού, είναι θέμα σωματικής επαφής και εκπομπής σταγονιδίων που περιέχουν το υψηλό φορτίο του ιού».
Ο θρίαμβος τηλεφωνικού σεξ, πορνό, αυνανισμού
- Μοναδική λύση το τηλεφωνικό; Το εξ αποστάσεως;
«Ναι, σ' αυτό είμαι ξεκάθαρος. Για όσους δεν ζουν μαζί και το τηλέφωνο και το Διαδίκτυο μπορούν να δώσουν στιγμές σεξουαλικής απόλαυσης, αλλά και τη συναισθηματική επαφή ότι “τα έχουμε”. Εξάλλου είναι γνωστό ότι Διαδίκτυο και σεξ τα τελευταία χρόνια έχουν πάρει φωτιά. Βέβαια με τη μορφή του αυνανισμού και του πορνό. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, είναι μια λύση για το ζευγάρι που δεν συναντιέται και μπορεί να παίξει ερωτικά».
- Επομένως για τους ελεύθερους σκοπευτές μοναδική λύση ο αυνανισμός.
«Αν δεν υπάρχει σεξουαλική σύντροφος, ναι, αν και δεν είναι η καλύτερη λύση, γιατί ο αυνανισμός στην ενήλικη ζωή δεν συγκρίνεται με τη σεξουαλική επαφή. Αν σκέφτεται όμως κάποιος να επισκεφτεί ένα στούντιο και μια κοινή γυναίκα, τώρα παροδικά ας εκτονωθεί αυνανιστικά».
- Και η πορνογραφία; Οι φαντασιώσεις; Να καταφύγουμε δηλαδή σε περιγραφές και σκηνοθετημένες παραστάσεις;
«Γιατί όχι; Ενα σεξουαλικό ζευγάρι μπορεί να απολαύσει τα πάντα, και την πορνογραφία και τις φαντασιώσεις και σκηνοθετημένους ρόλους που θα τους αυξήσουν τη σεξουαλική διέγερση και το ενδιαφέρον της ερωτικής ζωής τους, αποφεύγοντας τη μονοτονία, την κούραση και τη σταδιακή ερωτική αραίωση ή απομάκρυνση. Το ζευγάρι δυαδικά είναι καλό να πειραματίζεται σε εικόνες και συμπεριφορές που θα του ανεβάσει τη σεξουαλική του όρεξη».
Το ψάχνεις αν το θέλεις!
- Ποιες, κατά τη γνώμη σας, οι ψυχολογικές συνέπειες μιας τέτοιας συστηματικής αποχής;
«Οι ψυχολογικές συνέπειες για μια μικρή περίοδο στέρησης της σεξουαλικής μας ζωής δεν είναι σημαντικές. Εντονο άγχος και δυσφορία θα προκληθούν σε εκείνους που έχουν σεξουαλική εμμονή, είναι εθισμένοι στο σεξ και πιστεύουν ότι η ζωή τους αν δεν έχει έντονη σεξουαλική εμπλοκή και συχνή, θα γεμίσουν με ανασφάλεια, φόβο και αίσθημα στέρησης. Στο σεξ συστηματική αποχή δεν νοείται για κάποιον που θέλει να διεκδικήσει μια γνωριμία, διότι αυτό είναι επιλογή που μπορεί να κρύβει από κάτω μια ψυχολογική διαταραχή, όπως έναν φόβο, μια δειλία, μια αντικοινωνικότητα και μια καταναγκαστική αγωνία του σωστού ή λάθους συντρόφου. Εξάλλου οι ψυχολογικές συνέπειες συσχετίζονται με τις προσδοκίες του καθενός από εμάς. Αρα το σεξ μπαίνοντας στη διαδικασία λειτουργεί θετικά ή αρνητικά αντίστοιχα με αυτό που ψάχνουμε από κάποιον άλλον ή φοβόμαστε ότι θα επιλέξουμε τον λάθος άνθρωπο. Και για την πανδημία έχω να πω ότι μια περίοδος που δεν μας επιτρέπει να έχουμε ανοιχτή σεξουαλική ζωή δεν αποτελεί πρόβλημα».
- Πόσο μπορεί να αντέξει κανείς;
«Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό όριο αντοχής και η ερώτηση θα μπορούσε να είναι “πόσο μπορεί να διεκδικήσει καθένας το σεξ;”. Αρα δεν μετράς τον χρόνο αντοχής που δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα, αλλά το πρόβλημα είναι αν δεν το διεκδικείς εφόσον το θέλεις και αισθάνεσαι ότι το στερείσαι. Γιατί το σεξ δεν επιβάλλεται, ούτε απαιτείται. Απλά το ψάχνεις αν το θέλεις».
- Μοναδικοί κερδισμένοι θα είναι οι κερατωμένοι και χαμένοι οι άπιστοι.
«Νομίζω ότι εδώ δεν μετράει κανείς κερδισμένους και χαμένους. Η προσωπική ζωή του καθενός κρίνεται από τον ίδιο. Αυτοί που θα παίξουν με τη φωτιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να καούν».
- Τι θα συμβουλεύατε εσείς;
«Οπως είπα και πριν, η σεξουαλική ζωή κρίνεται από την ωριμότητα του καθενός και τώρα μπροστά στην πανδημία από τα όρια που η υγεία επιβάλλει. Αρα, ό,τι δεν είναι μόνιμο, σταθερό και υγιές σεξουαλικά δεν ενδείκνυται όσο σημαντικό και ποιοτικό θα μπορούσε να είναι το σεξ στη ζωή των μόνιμων και υγιών συντρόφων».
- Εχετε ακούσει για κρούσματα που προέκυψαν από το σεξ;
«Οχι, δεδομένου ότι όσοι μολύνθηκαν μέσα από ευκαιριακές ή κρυφές σεξουαλικές επαφές δεν θα το εκφράσουν εύκολα και γι' αυτό δεν μπορεί να καταγραφεί στην περίφημη ιχνηλάτηση των επιδημιολόγων».
- Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε ή μάλλον να περιορίσουμε τις συνέπειες από αυτή την αποχή;
«Ξαναλέω ότι μια μικρή περίοδος αποχής από τη σεξουαλική μας ζωή -εφόσον δεν έχουμε σταθερό σύντροφο- δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Οσοι όμως νιώθουν ότι τους λείπει το σεξ ή το σκέφτονται μπορούν να ασχοληθούν με σωματικές δραστηριότητες, να ακούσουν μουσική, που είναι πάρα πολύ καλή ως ψυχοαναληπτική μέθοδος, να αυξήσουν την επικοινωνία τους και γενικά να μην απομονώνονται και να αναζητούν εμμονικά το σεξ, οδηγώντας τον εαυτό τους σε μια καταναγκαστική εμμονική αυτοϊκανοποίηση. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις η αυτοεκτόνωση έχει αγχολυτικές ιδιότητες, όχι όμως να γίνει μια πράξη καταναγκασμού και προϋπόθεση “θεραπείας για να νιώθω καλά, γιατί θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα».
Μάτια που δεν βλέπονται...
- Υπάρχουν περιπτώσεις «ασθενών» που σας παίρνουν τηλέφωνο και σας συμβουλεύονται αυτή την εποχή;
«Ναι, είναι αρκετοί που επικοινωνούν με την τηλεφωνική μας γραμμή -που τη διαθέτουμε καθημερινά συμβουλευτικά- με πολλά ερωτήματα που σχετίζονται από την ίδια τη νόσο του COVID-19 και τον φόβο μόλυνσης μέχρι τη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων, των παιδιών τους, της σεξουαλικής τους ζωής, αλλά και την ανάγκη διατήρησης της αυτοφροντίδας τους και της ψυχικής τους σταθερότητας».
-Μπορείτε να μας περιγράψετε μερικά περιστατικά;
«Εντύπωση μας έκανε το άγχος εκείνων που έχουν μια σχέση, αλλά λόγω του εγκλεισμού στο σπίτι δεν μπορούν να βρεθούν. Η στέρηση της ζωντανής συνάντησης τους γεμίζει με φόβο ότι η σχέση μπορεί να χαθεί και να μη συνεχιστεί μετά το τέλος του εγκλεισμού στο σπίτι. Εδώ ίσως θυμίζει την παροιμία “Μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονούνται”. Κάτι που όμως δεν ισχύει εδώ γιατί τα ψηφιακά μέσα μπορούν να τους φέρουν πολύ κοντά και να νιώθουν ότι είναι μαζί μέχρι να ξαναβρεθούν ζωντανά. Ακόμη, είδαμε το αίσθημα κόπωσης που εκφράζουν κάποιοι από τον εγκλεισμό, τον εκνευρισμό τους και τις συγκρούσεις που προκαλεί ο περιορισμός στο σπίτι μεταξύ των μελών της οικογένειας, ζητώντας από εμάς διαχειριστικές λύσεις».
- Μήπως η αποχή, εκτός από ψυχολογικές συνέπειες, δημιουργεί και οργανικές «ζημιές»;
«Οσον αφορά τη σεξουαλικότητα, η αποχή δεν δημιουργεί οργανικές επιπτώσεις. Τώρα για το ψυχικό κόστος της αποχής μπορεί να αυξήσει το στρες και την ένταση με επιδράσεις σε προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές, όπως είναι η υπέρταση, οι γαστρεντερικές επιπλοκές ή και καρδιολογικές αρρυθμίες. Αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα, το ξαναλέω, του ψυχικού κόστους, που δεν φαίνεται να συσχετίζεται άμεσα με τη σεξουαλική αποχή ως λειτουργία αλλά μόνο ως ψυχική επίπτωση».
65% ο άντρας, 35% σεξ η γυναίκα
- Ποιο από τα δύο φύλα αισθάνεται μεγαλύτερη διάθεση για σεξουαλική δραστηριότητα;
«Αν μιλάμε για τη σεξουαλική διάθεση, οι άντρες ζητάνε περισσότερο το σεξ από ό,τι οι γυναίκες. Αυτό είναι χαρακτηριστικό της σχέσης των δύο φύλων, γιατί ο άνδρας φαίνεται να το ζητάει ως τροφή και να επιβεβαιώνεται ως λειτουργία όπως οι ορμόνες και ο εγκέφαλός του σηματοδοτούν».
- Εκ της πείρας σας, υπάρχει κάποιο σχετικό στατιστικό στοιχείο;
«Ναι, σε πρόσφατο ερωτηματολόγιο που αναρτήσαμε στο site μας, στο “ποιος διεκδικεί περισσότερο το σεξ” οι άνδρες φάνηκε να το ζητούν στο 65% και οι γυναίκες στο 35%. Ουσιαστικά, όμως, το σεξ κάνει καλό και στους δύο συντρόφους, διατηρώντας τη σχέση ζωντανή και ζεστή, γι' αυτό και η σεξουαλική δραστηριότητα θεωρείται η “θερμάστρα” της καλής σχέσης».
- Και ποια η πιο ενεργητική, δραστήρια, ηλικία για σεξουαλική επαφή της γυναίκας και ποια του άνδρα;
«Κατά τις εκτιμήσεις και των κλινικών μας κριτηρίων θεωρούμε ότι για τη γυναίκα η καλύτερη σεξουαλική περίοδος είναι τα 30 έως 40 της χρόνια, δεδομένης και της ανάγκης της για αναπαραγωγή, αλλά και επειδη διανύει την πιο ενεργητική περίοδο της ζωής της κοινωνικά, επαγγελματικά και διαπροσωπικά. Για τον άνδρα υπολογίστε μία δεκαετία μετά, δηλαδή τα 40 με 50 έτη, όπου αισθάνεται να έχει κατακτήσει την κορυφή της πυραμίδας και η σεξουαλική ζωή να σηματοδοτεί την επιτυχία και την αναγνώριση. Βλέπετε, η σεξουαλική μας ζωή είναι μια σημαντική παράμετρος που συσχετίζεται με όλο τον κύκλο της ύπαρξής μας και δεν είναι απλώς μια ενστικτώδης ενόρμηση του ζώου. Γιατί η νόηση, τα συναισθήματα και οι γνωστικές λειτουργίες αποτελούν την κυρίαρχη δομή μας. Η σεξουαλική ζωή όμως ουσιαστικά δεν τελειώνει ποτέ, διατηρείται μέχρι το βαθύ γήρας ως επιθυμία και δραστηριότητα κυρίως για τον άνδρα, εφόσον οι βιολογικοί και ψυχολογικοί παράγοντες παραμένουν σε καλή ποιότητα».
- Είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση δεν αισθάνονται ιδιαίτερη ανάγκη για σεξουαλική επαφή;
«Και ναι και όχι. Το ναι εκφράζει τη γυναίκα που χάνει τις ορμόνες της και την ταραχώδη περίοδο της κλιμακτηρίου μπαίνοντας σε ένα στάδιο ηρεμίας και δίνοντας έμφαση περισσότερο στη συντροφικότητα και τη συναισθηματική ικανοποίηση.
Και όχι, γιατί η γυναίκα αισθανόμενη ότι πια δεν είναι τόσο νέα, ελκυστική και ποθητή ανεβάζει τους σεξουαλικούς ρυθμούς έχοντας την ανάγκη να ικανοποιηθεί και να ικανοποιήσει τον εραστή και σύντροφό της. Εξάλλου η γυναίκα είναι νέα, στην εμμηνόπαυση προσέχει την εικόνα της, είναι πολύ ελκυστική, κυρίως σε νεότερους άνδρες, και ζει επόμενους κύκλους της ζωής της, μετά από ένα διαζύγιο ή ζώντας σε μια νεκρή σχέση, με το σεξ να ταξιδεύει στο έντονο πάθος και την ηδονή. Γι' αυτό και η ζωή είναι πάντα απρόβλεπτη, γιατί έχει τη δύναμη και τη γοητεία των κύκλων που κινείται μέσα σε αυτούς, αρκεί να μην παραιτείται και να μη βουλιάζει κανένας στη ματαιοδοξία, στην αυτοαπόρριψη και την εγκατάλειψη. Και αυτό το λέω επ' ευκαιρία της ερώτησής σας και για τα δύο φύλα».
Μαγκιά να κρατάς τον σύντροφό σου σεξουαλικά
- Μήπως μετά από κάποια χρόνια κοινής συμβίωσης οι δύο σύντροφοι δεν αισθάνονται ανάγκη για σεξουαλική επαφή;
«Ναι, η καταγραφή των δεδομένων μας αυτό λέει. Μάλιστα πολλοί θα θεωρήσουν ότι είναι φυσικό και επόμενο μια μακροχρόνια σχέση να χάνει το σεξουαλικό της ενδιαφέρον. Γι' αυτό εξάλλου βλέπουμε μεγάλο ποσοστό εξωσυζυγικών σχέσεων, με κυρίαρχο στοιχείο τη σεξουαλική επαφή ως στοιχείο επιβεβαίωσης, να φέρνει ως αποτέλεσμα την αδελφοποίηση των ζευγαριών. Αυτό όμως θα ήταν μια απάντηση που θα δικαίωνε καθέναν από εμάς ότι η ζωή του πάει στη σύνταξη καταγράφοντας με τον σύντροφό του τα ένσημα του γάμου του! Κι όμως, θέλω να σας πω ότι το ζευγάρι μπορεί να διατηρήσει μια καλή σεξουαλική ζωή εάν δεν αφήσει τον μαρασμό και την κακή επικοινωνία να βουλιάξει το σεξ τους. Γιατί, όπως είπαμε, οι άνθρωποι δεν γερνούν, έλκονται εύκολα από άλλους ανθρώπους και χάνονται μεταξύ τους, αλλά δεν είναι λίγοι και εκείνοι που διατηρούν το ενδιαφέρον ζωντανό με πολλές ανανεωτικές φάσεις και παιχνίδια που τους εξάπτουν τη φαντασίωση και τη σεξουαλική επαφή. Θα μου επιτρέψετε δε αυτό να το χαρακτηρίσω “μαγκιά”, το να μπορείς να κρατάς τον σύντροφό σου σεξουαλικά κοντά σου, προκαλώντας του το ενδιαφέρον με την εικόνα σου, το μυαλό σου και τη στάση σου. Θα μου πείτε είναι εύκολο αυτό; Οχι. Εάν όμως το κάνουμε, είναι πολύ πιο ωραίο από μια ευκαιριακή συνάντηση με το κρεβάτι μετά... άδειο».
- Μήπως ο κορωνοϊός με τον αναγκαστικό εγκλεισμό έφερε στην επιφάνεια μεγάλες ασυμφιλίωτες διαφορές ανάμεσα στους δύο συντρόφους;
«Μα φυσικά! Δεν ήταν βέβαια ο κορωνοϊός αυτός που χάλασε τις ανθρώπινες σχέσεις, απλά ο εγκλεισμός έδειξε την ασχήμια μας, τη διαφορά μας και την υποκρισία που διατηρούσαμε στις προσωπικές φυγές μας».
- Γνωρίζετε συγκεκριμένα περιστατικά και ποια είναι αυτά;
«Ξέρετε πολύ καλά ότι το ιατρικό απόρρητο επιβάλλει την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Θα ήθελα όμως να σας εκφράσω τη θετική στάση για εκείνους που έρχονται και ζητούν βοήθεια για την κακή τους σχέση που επιδεινώθηκε πολύ με τον αναγκαστικό εγκλεισμό, δείχνοντας αυτογνωσία και γενναιότητα στο να ρίξουν τις μάσκες που φορούσαν και να δουν κατάματα ο ένας τον άλλον σε μια ανάγκη προσπάθειας να κρατηθούν ζωντανοί μεταξύ τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι έρχονται επειδή πρέπει να είναι μαζί, αλλά γιατί θέλουν να το δοκιμάσουν, να το προσπαθήσουν και να δουν αν μπορούν. Αλήθεια, αυτό δεν είναι το πιο σημαντικό από όλα; Γιατί όταν βλέπεις την ασχήμια σου, τότε αντιλαμβάνεσαι και την αλήθεια σου και αν το προσπαθήσεις, σίγουρα έχεις μόνο να κερδίσεις. Και σε τελική ανάλυση, να καταλάβεις την επόμενη μέρα με ή χωρίς το άνθρωπο που θεωρούσες ως τώρα σύντροφό σου».
Η έλλειψη του σεξ κανένα δεν χωρίζει
- Μήπως μετά την έξοδο προς μια κάποια κανονικότητα οι αιτήσεις διαζυγίων θα πέσουν βροχή;
«Δεν ξέρω ειλικρινά να σας απαντήσω γιατί είναι ακόμη νωρίς να εκτιμήσουμε το “μετά τον εγκλεισμό”. Οι εκτιμήσεις μου είναι ότι διαζύγια θα πέσουν, αλλά όχι βροχή. Ξέρετε ότι το θέαμα της ρωμαϊκής αρένας αρέσει σε πολλούς όταν είναι θεατές της. Οταν μπουν οι ίδιοι μέσα στον χώρο της, σίγουρα δεν θα τους αρέσει καθόλου. Θέλω να πω πιο απλά, ότι οι άνθρωποι αρέσκονται στην υπερβολή και στην ένταση ενός φαινομένου που οι ίδιοι μπορούν να το απολαμβάνουν γιατί eίναι έξω από αυτό. Δηλαδή με ευκολία θα λέγαμε “τώρα θα χωρίσουν πάρα πολλοί”. Η πραγματικότητα είναι ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις, αλλά σε ποιο βαθμό και ένταση δεν μπορεί να εκτιμηθεί αυτή τη στιγμή. Λογικά, πάντως, οι χωρισμοί δεν θα αυξηθούν περισσότερο λόγω του εγκλεισμού. Θα πονέσουμε και θα προβληματιστούμε περισσότερο, αλλά το να χωρίσουμε έχει μια άλλη απόσταση και διάσταση».
- Ποια είναι η βασική αιτία διαζυγίων; Μήπως είναι η χρόνια αποχή από το σεξ;
«Η έλλειψη του σεξ δεν χωρίζει κανέναν. Αυτό έρχεται λόγω του ότι το ζευγάρι είναι ήδη χωρισμένο. Το διαζύγιο είναι μια απόφαση πολλών πραγμάτων. Το σεξ μπορεί να δείχνει την κορυφή του παγόβουνου, αλλά το βάθος του είναι πολύ μεγαλύτερο και πιο ουσιαστικό. Η επικοινωνία, το συναισθηματικό ενδιαφέρον, η συντροφικότητα, ο σεβασμός, η κατανόηση και η ενσυναίσθηση είναι πλευρές που γκρεμίζονται μέσα σε μια σχέση και το σεξ είναι μάλλον η στέγη, που και εκείνη καταρρέει παρασύροντας όλο το οικοδόμημα που χάλασε. Διότι ένα ζευγάρι που έχει σχέση αλλά δεν έχει καλή σεξουαλική ζωή πηγαίνει στον ειδικό και λύνει το πρόβλημα. Μια χαλασμένη σχέση δεν θα θεωρήσει ότι το σεξ την έκοψε στα δύο, γι' αυτό και δεν πρέπει να βλέπουμε το σεξ μόνο επιφανειακά. Αν και πολλές φορές ο παφλασμός της επιφάνειας δείχνει το από κάτω που βράζει».
- Και τι θα συμβουλεύατε ένα ζευγάρι που μετά από πολλά χρόνια συμβίωσης δεν αισθάνεται καμία ανάγκη σεξουαλικής επαφής;
«Καταρχάς αν δεν τους απασχολεί και δεν το θέλουν, δεν θα τους έλεγα τίποτα. Ούτε εξάλλου οι ίδιοι θα αναζητούσαν βοήθεια. Υπάρχουν ζευγάρια που έχουν καλή συντροφική ζωή και δεν έχουν καμία ανάγκη σεξουαλικής επαφής. Σε αυτό δεν μπορούμε να πούμε κάτι περισσότερο. Αν όμως κάποιος εκ των δύο ή και οι δύο το σκέφτονται και δεν το αποτολμούν ή το κουβεντιάζουν και μπερδεύονται ακόμη πιο πολύ, με αποτέλεσμα η αμηχανία, ο φόβος, η ντροπή και το αίσθημα της σεξουαλικής δυσλειτουργίας να κυριαρχούν στη ζωή τους, τότε θα τους έλεγα ότι αξίζει να το ψάξουν, να το κουβεντιάσουν με θετική στάση, χωρίς χρεώσεις και ενοχές, και να δουν φυσικά έναν ειδικό που θα τους οδηγήσει στη γέφυρα της σεξουαλικής τους συνάντησης. Και πιστέψτε με, ότι αυτό γίνεται και είναι εφικτό εφόσον το ζευγάρι το επιθυμεί και το θέλει».
- Με το Βιάγκρα; Με την παρουσία ενός τρίτου προσώπου;
«Εγώ δεν δίνω οδηγίες επιλογών στο ζευγάρι, εκείνο μπορεί να επιλέξει με δική του απόφαση. Για το μεν φάρμακο, ναι, είναι μια θεραπευτική απάντηση εκεί όπου υπάρχουν συγκεκριμένες βιολογικές ενδείξεις χορήγησής του - και πρέπει να δίνεται. Για την ύπαρξη του τρίτου προσώπου, φανερού ή κρυφού, δεν μπορώ να έχω επιστημονική άποψη γιατί, όπως ανέφερα ήδη, το πώς ένα ζευγάρι επιθυμεί να διαχειριστεί τη σεξουαλικότητά του είναι προσωπική του απόφαση. Εφόσον δεν προσβάλλει την προσωπικότητα, δεν επιβάλλει σεξουαλικές επιλογές στον άλλον και δεν απειλεί την υγεία τόσο τη δική του όσο και του συντρόφου του. Σίγουρα, όμως, θα συμβούλευα είτε το ζευγάρι είτε το άτομο κατ’ ιδίαν που θα ζητούσε τη γνώμη μου για τη συγκεκριμένη περίπτωση να προστατέψει τον σύντροφο και την οικογένεια από οποιαδήποτε κοινωνική έκθεση ή πρόκληση με κόστος τη μείωση της αξιοπρέπειας και της ηθικής του».
Τίποτα δεν θα υπήρχε χωρίς σεξ
- Και τέλος, κατά τη γνώμη σας και την απαράμιλλη εμπειρία σας, το σεξ πόσο ρόλο παίζει στη ζωή μας; Με άριστα στην κλίμακα το δέκα, με ποιον αριθμό θα το βαθμολογούσατε;
«Για να μη θεωρηθώ υπερβολικός επειδή ασχολούμαι ως θεραπευτής και κλινικός ψυχίατρος 35 χρόνια με την ανθρώπινη συμπεριφορά και τη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων, θα σας ρωτήσω εγώ με την σειρά μου πώς θα ήταν η ανθρώπινη ζωή χωρίς το σεξ; Θα υπήρχε; Δεν νομίζω. Αρα είναι μια αναγκαία λειτουργία της βιολογικής μας υπόστασης που μας αναπαραγάγει και μας επιτρέπει βιολογικά να ζούμε καλύτερα. Οσο για το ψυχικό κομμάτι της ζωής μας, η σεξουαλικότητα είναι μια συνεχής διαδρομή που συνδέει την αυτοεκτίμηση, τη συναισθηματική διασύνδεση και την ολοκλήρωση της ωριμότητάς μας. Αρα στην κλίμακα από το 1 έως το 10 θα μπορούσε υποθετικά να είχε και το 11. Και νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουμε σε αυτό που λέω όλα αυτά τα χρόνια της ιατρικής πορείας μου: «Το σεξ είναι ζωή και ο έρωτας δικαίωμα». protothema.gr
ΠΑΜΕ ΣΤΑ ΠΑΓΩΤΑ ΗΡΑΚΛΗΣ - HERACLIS ΣΤΟ ΠΛΑΤΥ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΚΥΡΗΝΕΙΑΣ 66
(ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΣ)