Για το μεγαλύτερο σοκ από το 1975
ετοιμάζεται η κυπριακή οικονομία χωρίς να μπορούν να γίνουν προς το
παρόν ασφαλείς προβλέψεις για το μέγεθος της ύφεσης, της ανεργίας, του
δημοσιονομικού ελλείμματος, του δημόσιου χρέους.
Η εποχή του μνημονίου το 2013 που επιφύλαξε τη μεγαλύτερη
συρρίκνωση των τελευταίων δεκαετιών φαντάζει πιο ανώδυνη από αυτό που
βιώνει σήμερα η οικονομία. Προς το παρόν δεν είναι ποσοτικά μετρήσιμες
οι παρενέργειες της επιδημίας του κορωνοϊού, σε νευραλγικούς τομείς,
όπως ο τουρισμός, τα ξενοδοχεία, το λιανικό εμπόριο, κλάδοι που
βρίσκονται σε προσωρινή αργία. Η εξίσωση περιλαμβάνει αρκετούς άγνωστους
«Χ» που συμπαρασύρει το σύνολο της οικονομίας. Λόγω του ότι ακόμη η
επιδημία «τρέχει» δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς νεότερες προβλέψεις για
το μέγεθος της «μαύρης τρύπας».
Τα βασικά ερωτήματα είναι: πότε θα σταματήσει η επιδημία,
πότε θα ανοίξουν οι επιχειρήσεις που είναι σε υποχρεωτική καραντίνα,
πόσοι θα είναι νέοι άνεργοι, πόσες επιχειρήσεις θα αντέξουν, πόση
ρευστότητα θα χρειαστούν, πόσα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα
δημιουργηθούν από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, πόση θα είναι η ύφεση,
πόσα ελλείμματα θα δημιουργηθούν και πόσο θα αντέξει το δημοσιονομικό
ισοζύγιο.
Οι αριθμοί δείχνουν την κατάσταση που επικρατεί αν
αναλογιστεί κάποιος ότι πέρυσι το πρώτο τρίμηνο ο τομέας του χονδρικού
και λιανικού εμπορίου, οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος
και υπηρεσιών εστίασης είχαν συνεισφορά στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
(ΑΕΠ) €1 δισ. και το δεύτερο τρίμηνο €1,23 δισ.
To 2013, χρονιά που η Κύπρος ήταν σε πρόγραμμα μνημονιακής
προσαρμογής, υπήρξε το κούρεμα των καταθέσεων και η οικονομία βίωνε
πρωτόγνωρο σοκ για τα δεδομένα της εποχής, η παραγωγή του ΑΕΠ από τον
τομέα του εμπορίου και των ξενοδοχείων ήταν €856 εκατ. το πρώτο τρίμηνο,
€952 εκατ. το δεύτερο τρίμηνο και €1 δισ. το τρίτο τρίμηνο. Λόγω της
κατάστασης αφαιρείται ήδη πλούτος από την οικονομία ο οποίος
συμπαρασύρει και άλλους κλάδους της οικονομίας. Όλοι οι στόχοι του
προϋπολογισμού για το 2020 είναι πλέον εκτός πραγματικότητας και αυτό
μπορεί να επηρεάσει και τους στόχους των επόμενων δυο ετών που έχουν
δημοσιευθεί.
Με τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί είναι εκτός πραγματικότητας το ΑΕΠ να είναι €22,39 δις. το 2020, στα €23,36 το 2021 και €24,36 το 2022. Ονειρική φαντάζει η πρόβλεψη η ανεργία να είναι 6% το 2020, 5,5% το 2021 και 5% το 2022. Στα κρατικά ταμεία δεν αναμένεται να εισρεύσουν έσοδα €6, 96 δισ. ενώ οι δαπάνες που περιλαμβάνουν και το κρατικό μισθολόγιο υπολογίζεται ότι θα είναι στα €7,48 δισ. Οι δαπάνες προσωπικού περιλαμβάνουν τις απολαβές του προσωπικού, τις συντάξεις καιτα φιλοδωρήματα. Για το 2020 υπολογίζονται να αυξηθούν κατά 4,1% σε σχέση με το 2019 και να ανέλθουν στα €2,87 δισ. σε σύγκριση με €2,76 δισ. λόγω της καταβολής της ΑΤΑ και των προσαυξήσεων, καθώς και της συμπλήρωσης αρκετών κενών θέσεων.
Με τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί είναι εκτός πραγματικότητας το ΑΕΠ να είναι €22,39 δις. το 2020, στα €23,36 το 2021 και €24,36 το 2022. Ονειρική φαντάζει η πρόβλεψη η ανεργία να είναι 6% το 2020, 5,5% το 2021 και 5% το 2022. Στα κρατικά ταμεία δεν αναμένεται να εισρεύσουν έσοδα €6, 96 δισ. ενώ οι δαπάνες που περιλαμβάνουν και το κρατικό μισθολόγιο υπολογίζεται ότι θα είναι στα €7,48 δισ. Οι δαπάνες προσωπικού περιλαμβάνουν τις απολαβές του προσωπικού, τις συντάξεις καιτα φιλοδωρήματα. Για το 2020 υπολογίζονται να αυξηθούν κατά 4,1% σε σχέση με το 2019 και να ανέλθουν στα €2,87 δισ. σε σύγκριση με €2,76 δισ. λόγω της καταβολής της ΑΤΑ και των προσαυξήσεων, καθώς και της συμπλήρωσης αρκετών κενών θέσεων.
