τον θάνατο 12 στρατιώτες που είχαν εγκλωβιστεί στο χωριό της, κατά την τουρκική εισβολή του 1974.
Μαρτύρησε για εκείνους σιωπηρά και τους προστάτεψε με την ψυχή και το σθένος της. Η πράξη της έδωσε σάρκα και οστά στην έννοια της γενναιότητας. Διότι θέλει αστείρευτο θάρρος και ανιδιοτέλεια για να ζυγίσεις τη ζωή σου -ενώ σε βασανίζουν- ως πιο ασήμαντη από τις ζωές 12 άλλων ανθρώπων. Οι νεαροί στρατιώτες, αμούστακα παιδιά τότε μεταξύ 17 και 20 ετών, είχαν μια ευκαιρία να ζήσουν και μάλιστα εν καιρώ πολέμου, τη στιγμή που η κάννη από το όπλο του εκτελεστή τους ήταν έτοιμη να τους σημαδέψει. Το ετήσιο μνημόσυνο της κυρά Ευφροσύνης πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, σήμερα συμπληρώνονται 25 χρόνια από τον θάνατό της.
«Είχε γίνει κατά κάποιον τρόπο μια εκεχειρία, με σκοπό να χαρτογραφήσουν την περιοχή και να δουν πού βρίσκονταν τα ελληνικά στρατεύματα και πού τα τουρκικά», διηγήθηκε στον «Φ» ο στρατιώτης Πανίκος Παραλιμνίτης και εξήγησε πως όταν οι Τούρκοι διαπίστωσαν ότι η περιοχή της Λαπήθου βρισκόταν στον έλεγχο των Ελλήνων, διέκοψαν τη διαδικασία και ζήτησαν οδηγίες από την Άγκυρα. «Εμείς ήμασταν παρόντες, εκεί στη Λάπηθο». Στην περιοχή, είχε μεταβεί η 28η μεραρχία του τουρκικού στρατού. «Ήταν μια επίλεκτη μεραρχία 8.000 στρατιωτών. Έπειτα ενισχύθηκε και με άλλες δυνάμεις, φτάνοντας συνολικά στις 12.000 άντρες. Από την άλλη, εμείς ήμασταν ένας λόχος τεθωρακισμένων, 80 ατόμων. Ήταν επίσης μια μικρή δύναμη από τη μονάδα ναρκοθέτησης»· συνολικά, όπως διευκρίνισε ο κ. Παραλιμνίτης, δεν ξεπερνούσαν τα 150 άτομα. Στις 6 Αυγούστου τους επιτέθηκαν. «Κρατήσαμε με νύχια και με δόντια την περιοχή, μέχρι και τις 5:00 η ώρα το απόγευμα», κάτι το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να σταλούν ενισχύσεις στις τουρκικές δυνάμεις. «Έστειλαν τους επίλεκτους καταδρομείς. Κατάφεραν να μπουν στο χωριό. Από εμάς, τους 130 – 150 στρατιώτες, επέζησαν 35, το πολύ 40 άτομα», είπε περιγράφοντας τη σφαγή.
Την προηγούμενη της μάχης της 6ης Αυγούστου, το άρμα των στρατιωτών είχε σταθμεύσει έξω από το σπίτι της κυρά Ευφροσύνης, στη Λάπηθο. Εκεί τη γνώρισαν. Στην επίθεση, οι λιγοστοί στρατιώτες εγκλωβίστηκαν. Ο κλοιός στένευε. «Κατάφεραν να μας περικυκλώσουν διότι κατέβηκαν από τα υψώματα του Πενταδάκτυλου, κατέλαβαν τη Βασίλεια και ανατολικά είχαν την Κερύνεια. Η μονάδα μας –των 80 ατόμων- ήταν μέσα στο χωριό της Λαπήθου». Πήγαν προς τη θάλασσα· τους είχαν στήσει ενέδρα, όπου σκοτώθηκαν γύρω στα 70 άτομα. Έτσι, οι 12 στρατιώτες γρήγορα αντιλήφθηκαν πως δεν υπάρχει διαφυγή. «Μέσα στην απελπισία μας, διότι δεν μπορούσαμε να ξεφύγουμε, επιστρέψαμε στο χωριό και ζητήσαμε βοήθεια. Η κυρά Ευφροσύνη μας άνοιξε το σπίτι της, μας έδωσε ρούχα, μας συμβούλεψε πού να κρυφτούμε. Ο λόγος που είναι ηρωίδα δεν είναι αυτός. Ότι μας έφερνε φαγητό και μας έκρυψε. Εκεί έκανε το καθήκον της». Όπως είπε, ηρωίδα ήταν διότι συνελήφθη και υπέστη φρικτά βασανιστήρια, με σκοπό να αποκαλύψει όσα γνώριζε για τους στρατιώτες. Δεν τη λύγισαν.
Η κυρά Ευφροσύνη ήξερε καλά το χωριό και γνώριζε πως λίγο πιο κάτω από το σπίτι της, σε ένα άβατο, υπήρχε ένα λαγούμι. Σύρθηκαν και πέρασαν σε ένα άνοιγμα 80 εκατοστών. Βαθύτερα υπήρχε ένα άνοιγμα σαν σπηλιά. Προς το παρόν ήταν ασφαλείς. Τρύπησαν με τις ξιφολόγχες τους βράχους και κατάφεραν να εξασφαλίσουν νερό. Η κυρά Ευφροσύνη καθημερινά πλησίαζε το λαγούμι και τους άφηνε ψωμί ή κάτι για να φάνε. Οι στρατιώτες έβγαιναν από την κρυψώνα τους μόνο τη νύχτα και ανά δυάδες. Για 30 ημέρες έζησαν στο λαγούμι της Λαπήθου, όμως σύντομα έφτασε στα αφτιά των Τούρκων η ύπαρξή τους. Η αναζήτησή τους είχε ξεκινήσει.
Βρέθηκαν στο ίδιο κελί
Τα βασανιστήρια που ακολούθησαν, δύσκολα κάποιος μπορεί να τα φανταστεί –ιδίως για έναν ηλικιωμένο άνθρωπο που έχει ξεπεράσει τα 70 χρόνια– και παράλληλα δύσκολα μπορεί να τα υπομείνει. «Την έσερναν πίσω από αυτοκίνητο γυμνή και κάνοντας κύκλους γύρω από την εκκλησία. Τη χτυπούσαν, της έβγαλαν τα μαλλιά, της έκαναν τεχνητούς πνιγμούς, της έλιωσαν το κορμί. Φρικτά βασανιστήρια». Δυο μέρες πέρασαν από τη σύλληψή της, όταν τελικά στην προσπάθειά τους να διαφύγουν πιάστηκαν. Τρεις στρατιώτες τραυματίστηκαν, ενώ οι υπόλοιποι συνελήφθησαν είτε αμέσως είτε λίγο αργότερα.
Για 21 ημέρες οι στρατιώτες φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν, έως ότου να ελευθερωθούν. «Μας έβαλαν να ανοίξουμε τους τάφους μας, έπαιξαν ρωσική ρουλέτα στο κεφάλι μας, μας έβαζαν στον εκτελεστικό», είπε ο κ. Παραλιμνίτης, ο οποίος σχολίασε πως «είναι δώρο Θεού ότι ζούμε. Είμασταν ξεγραμμένοι. Στο διάστημα αυτό, η κ. Ευφροσύνη ήταν επίσης κρατούμενη. Μάλιστα ο Κυριάκος Κυριάκου, μεγαλύτερος σε ηλικία από τους υπόλοιπους και κοντά στην κυρά, βρέθηκε στο ίδιο κελί με εκείνη. «Πολλά πράγματα τα έχω αφαιρέσει από το μυαλό μου για να μπορώ να επιβιώσω», σχολίασε και πρόσθεσε: «Όταν με πήγαν στο κελί, τη βρήκα χτυπημένη και πληγωμένη. Το πρόσωπό της ήταν γεμάτο αίματα. Με ρώτησαν τότε αν τη γνωρίζω και εγώ στην αφέλειά μου απάντησα καταφατικά. Νόμιζα πως μετά από το ξύλο και την ταλαιπωρία πως θα είχε παραδεχθεί έστω ότι έδινε ψωμί σε κάποιους στρατιώτες. Όταν κατάλαβα πως είχα κάνει λάθος, μου κόπηκαν τα πόδια. Δεν το συγχωρώ στον εαυτό μου».
Παρά τα βασανιστήρια που ακολούθησαν, κατάφεραν να τους ελευθερώσουν. Το ημερολόγιο έγραφε 25 Σεπτεμβρίου, ήταν η εορτή της Αγίας Ευφροσύνης. Μέχρι τον θάνατό της, η κυρά της Λαπήθου ζούσε τον κάθε έναν μήνα του έτους στο σπίτι ενός από τους 12 στρατιώτες. philenews
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΜΑΣ ΕΔΩ
ΚΑΝΤΕ LIKE ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΠΑΝΤΑ IN ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 
